Donorconceptie: tussen verlangen, waarheid en het recht op weten

🌱 Donorconceptie: een groeiend gesprek

Steeds meer wensouders vinden hun weg naar donorconceptie. Voor alleenstaanden, koppels met vruchtbaarheidsproblemen of mensen in een holebirelatie of andere relatie kan een donor de mogelijkheid bieden om een kinderwens te vervullen.Het is een prachtig voorbeeld van hoe wetenschap en menselijkheid elkaar kunnen raken.Maar tegelijk opent het ook een complex gesprek — over afkomst, identiteit en het recht om te weten waar je vandaan komt.

Wat betekent het om te groeien met een onbekende biologische ouder? En hoe kunnen we als maatschappij omgaan met de vragen die daaruit ontstaan?

💫 Meer dan biologie

Donorconceptie raakt aan de diepste lagen van wat ouderschap betekent. Ouderschap kan immers verschillende vormen aannemen:

• Biologisch: de genetische band tussen ouder en kind.

• Gestationeel: het dragen van het kind (zoals bij draagmoederschap).

• Juridisch: wat op papier wordt vastgelegd, zoals de geboorteakte.

• Sociaal: de dagelijkse zorg, liefde en aanwezigheid die een ouderrol vormen.

In een ideale wereld vullen deze vormen elkaar aan, maar in de praktijk botsen ze soms.Een kind dat via donorconceptie verwekt is, kan later vragen stellen die niet eenvoudig te beantwoorden zijn:“Op wie lijk ik?”, “Waar komt mijn oogkleur vandaan?”, “Welke genetische risico’s draag ik mee?”Het zijn existentiële vragen, geen juridische — en juist daarom verdienen ze ruimte.

⚖️ Het recht om te weten

Volgens het Kinderrechtenverdrag (artikel 7) heeft elk kind het recht om zijn of haar ouders te kennen. Dat geldt niet enkel voor biologische ouders, maar ook voor elke vorm van ouderschap die betrokken is bij de ontstaansgeschiedenis van het kind.

Toch wordt in België donorconceptie nog grotendeels beschermd door anonimiteit. De wet uit 2007 werd geschreven in een tijd waarin privacy van de donor zwaarder woog dan het recht van het kind op afstammingsinformatie.Vandaag groeit echter het besef dat weten wie je bent — biologisch, emotioneel én genetisch — een fundamenteel onderdeel is van welzijn.

Daarom werkt Donorkinderen VZW samen met beleidsmakers aan aanbevelingen voor een nieuwe wet tegen 2027, waarin dat recht beter wordt beschermd.Het doel: elk kind dat via donorconceptie werd verwekt, moet — indien gewenst — toegang krijgen tot zijn donorinformatie, met respect voor alle betrokkenen.

🧬 Misverstanden en mythes

Over donorconceptie bestaan nog veel misvattingen. Enkele van de meest voorkomende:

1. “Zonder anonimiteit wil niemand meer doneren.”Onderzoek toont het tegendeel. In landen zoals Frankrijk en Zweden nam het aantal donoren niet af na afschaffing van anonimiteit — in sommige gevallen verdubbelde het zelfs. Transparantie schrikt niet af, ze trekt net mensen aan die bewust en verantwoord willen doneren.

2. “Donorkinderen zoeken geld of aandacht.”De meeste donorkinderen zoeken geen compensatie, maar antwoorden. Ze willen hun oorsprong begrijpen, genetische risico’s kennen en zich herkennen in iemand. Hun zoektocht gaat over identiteit, niet over bezit.

3. “Anonimiteit beschermt iedereen.”Anonimiteit leek ooit de eenvoudigste oplossing, maar creëert op lange termijn vaak meer afstand dan rust. Openheid, hoe moeilijk ook, biedt ruimte voor vertrouwen, verbondenheid en waarheid.

   
   

💭 De rol van wensouders

Donorconceptie kan een warm en hoopvol verhaal zijn, op voorwaarde dat het vertrekt vanuit eerlijkheid en bewustzijn.Openheid tegenover het kind – van bij het begin – blijkt de sterkste basis voor vertrouwen.

Vertellen over donorconceptie hoeft niet zwaar of beladen te zijn.Het kan in eenvoudige woorden, aangepast aan de leeftijd van het kind. Door het deel te maken van hun verhaal, vermijd je dat het later voelt als een geheim of een schok.

Zoals één van de donorkinderen in onze podcast zei:

“Openheid geneest. Zwijgen verwart.”

🤝 Wat de samenleving kan doen

De komende jaren ligt er veel werk op tafel. Niet enkel voor wetgevers, maar ook voor artsen en fertiliteitscentra.

• Transparantie over procedures en herkomst van donoren.

• Ethische richtlijnen over het aantal kinderen per donor.

• Langdurige begeleiding van wensouders én donorkinderen.

Daarnaast is er nood aan erkenning voor wat er in het verleden fout liep. Enkel door openheid en excuses kan vertrouwen hersteld worden — zowel bij donorkinderen als bij ouders.

🎧 Luistertip

In onze podcast Me, Minnie & More deelt Tibo, 24 jaar en donorkind, zijn persoonlijke verhaal.Hij vertelt over zijn zoektocht naar zijn biologische vader, over rechtvaardigheid, identiteit en hoop.Een open gesprek over wat het betekent om te leven met vragen over je oorsprong — en over waarom elke vorm van ouderschap begint bij waarheid en verbinding.

🎧 Beluister de aflevering via Spotify of in de beschrijving van deze blog.

🌼 Naar een nieuw verhaal

Donorconceptie hoeft geen beladen onderwerp te blijven. Het kan een verhaal zijn van liefde, wetenschap en verantwoordelijkheid.Een verhaal waarin elk kind het recht krijgt om te weten, elke ouder het recht om eerlijk te zijn, en elke donor het besef van de impact van zijn keuze.

Zoals we bij Me, Minnie & More geloven:💬 “Elke zoektocht verdient tijd, mildheid en respect.”

👉 Wil je meer weten of contact met andere betrokkenen?Bezoek Donorkinderen VZW of beluister onze aflevering over donorconceptie in de podcast van Me, Minnie & More – een gesprek over afkomst, verbondenheid en het recht om te weten.